Những điều cần biết khi dùng nhang

Nhang (hay còn gọi là hương) gắn bó với người Việt Nam từ xa xưa, mang ý nghĩa nhiều về mặt tâm linh. Dịp tết, ngày mùng 1, ngày rằm hầu như nhà nào cũng phảng phất khói nhang trên bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên, hiện nay, nhang hóa chất đang được bày bán tràn lan, đầu độc sức khỏe con người.
Vậy thì thắp nhang như thế nào cho hợp lý mà vẫn duy trì được nét đẹp truyền thống văn hóa của người dân, đồng thời không gây tác hại cho bản thân cũng như những người xung quanh?

Cẩn thận với nhang có mùi hương quyến rũ
Hiện nay, thị trường đang bày bán rất nhiều các loại nhang có mùi thơm nồng nàn trên thị trường, (thường hay gọi là hương/nhang nước hoa), hương nhang có hàng trăm nhãn hiệu với nhiều mùi thơm khác nhau rất quyến rũ. Tuy nhiên, chuyên gia y tế cho hay nhang càng thơm càng độc hại do được tẩm hóa chất.
Để nhang thơm hơn, người làm đã dùng cả chất hóa học tổng hợp để tăng độ thơm và tạo vòng cuốn không rụng cho nhang. Các loại nhang này  khói nhang nhiều khi lại chứa các thành phần hóa học, các chất gây hại cho hệ hô hấp, tim mạch, thần kinh và các cơ quan quan trọng khác trong cơ thể mà chúng ta chưa biết hoặc xem thường.

Nhiều nghiên cứu trong nước và ngoài nước như Trung Quốc, Mỹ, Anh, Singapore đã kiểm nghiệm tác động của khói hương hóa chất đối với các tế bào và so sánh nó với khói thuốc lá.

Kết quả bước đầu cho thấy khói hương hóa chất có khả năng gây hại tế bào, gây đột biến và tổn hại vật chất di truyền nhiều hơn khói thuốc.
Với những sản phẩm không rõ nguồn gốc, dùng hóa chất tạo mùi giá rẻ, không nhãn hiệu, nếu người dùng hít phải khói nhiều sẽ thấy khó thở, buồn nôn, đầu óc quay cuồng. Dùng lâu dài sẽ gây nhiễm độc máu, gan, phổi, thận...
Với những loại nhang có tàn trắng như vôi, như tuyết, được làm bằng bột đá vôi (CaCO3) dùng trong xây dựng. Đá vôi được các cơ sở sản xuất nhang mua trên thị trường với giá rẻ, đem về trộn với mùn cưa theo tỉ lệ nhất định, vôi với mục đích tạo màu trắng như tuyết cho tàn nhang và để cắt giảm chi phí cho thảo mộc.
Đá vôi dùng trong xây dựng có lẫn nhiều tạp chất, tùy theo vùng khai thác có thể chứa các kim loại nặng như chì, thủy ngân... Việc người sản xuất nhang kèm đá vôi xây dựng hỗn tạp, với liều lượng không xác định, hoàn toàn có thể gây nguy hiểm tới sức khỏe người sử dụng.
Ngoài ra, nhang hiện nay để bao lâu cũng không bị mốc là do người sản xuất dùng thêm hóa chất chống rêu mốc có trong công nghiệp sản xuất sơn tường dùng ngoài trời. Khi sử dụng, khói của hương sẽ có mùi cháy khét, khó chịu.

Trước đây, các cơ quan chức năng cũng đã phát hiện về việc nhang tẩm hóa chất như H3PO4 để cuốn tàn. Đến nay, nhiều loại nhang giá siêu rẻ đều có mặt hóa chất này và tung ra bình thường.

Tuy nhiên, chất độc hại sẽ tồn tại trong không khí, khi tác động lên da sẽ làm da bị mẫn cảm; tác động lên hệ hô hấp gây viêm nhiễm phù nề, co thắt, khó thở; tác động lên giác mạc gây ngứa mắt, sung huyết, chảy nước mắt. Vì những lý do này mà khi đi đền, chùa gặp khói hương đốt dày đặc nhiều người có biểu hiện chảy nước mắt, ho sặc sụa...

Những người thường xuyên sử dụng nhang hương liệu có tỉ lệ mắc bệnh tim cao hơn người không thường xuyên sử dụng. Các số liệu thống kê cũng cho thấy những người này có nguy cơ đột quỵ và bệnh mạch vành cao hơn so với những người khác

Lưu ý khi chọn và dùng nhang để đảm bảo sức khỏe:

• Nên chọn các thương hiệu nhang có uy tín, có chứng nhận chất lượng
• Nhang phải có mùi thơm đặc trưng, mùi hương êm dịu, không gắt, không cay mắt...
• Để phân biệt bằng mắt thường, ta có thể tách một ít phần bột để nhìn vào màu của tăm nhang phía trong. Tăm nhang truyền thống có màu nâu đen và sự sần sùi thô mộc, còn nếu có màu vàng suộm và độ láng mịn thì chắc chắn là tăm nhang tẩm axit phốtphoric (H3PO4).
• Để phân biệt nhang có bột đá vôi hay không thì chỉ có thể biết được khi thắp lên, tàn nhang có màu trắng như tuyết, mùi nồng của đá vôi nung, rất khó chịu cho khứu giác.
• Không nên thắp nhang trong một không gian kín, đóng cửa, không thông thoáng có thể gây ra những tác động xấu cho sức khỏe khi hít quá nhiều khói.
• Đừng cắm nhang vào những vị trí dễ cháy hay những bình lọ dễ đổ ngã như tường gỗ, tường giấy, gần những chất liệu dễ cháy như xăng, cồn, dầu hỏa hay các loại keo dán công nghiệp dễ bắt lửa có thể gây hỏa hoạn nghiêm trọng.
• Trong những dịp cúng kiếng, chỉ nên thắp 1-3 cây nhang
• Không nên dùng chân nhang làm tăm xỉa răng hay cắm chân nhang vào đồ ăn cúng tế để tránh bị ngộ độc. 

Các sản phẩm nhang Trầm Tuệ đều được làm từ bột trầm hương hoàn toàn tự nhiên, không có hóa chất tạo mùi thơm, cũng không có chất chống mốc, chân nhang được nhuộm bằng màu thực phẩm và màu khoáng sản nên hoàn toàn an toàn đối với mọi khách hàng kể cả trẻ nhỏ lẫn người lớn tuổi hay phụ nữ có thai. Nhang Trầm Tuệ ít khói, khói màu trắng nên hạn chế việc làm đen trần nhà. 

     (TS, BS Nguyễn Ngọc Minh – Trầm Tuệ ghi lại từ báo Tuổi trẻ Online)