Phát hiện chất chống ung thư trong lá cây dó bầu

Cây dó bầu chứa hoạt chất mangiferin - theo nghiên cứu có tác dụng kháng vi rút gây bệnh thủy đậu và zona, tổng hợp interferon trong các tế bào máu, tăng sức đề kháng. Đặc biêt hơn cả là khả năng chống oxy hóa và chống ung thư.

Mangiferin là hợp chất gì?

Mangiferin được tìm thấy lần đầu tiên vào khoảng năm 1922-1923. Đến năm 1985, khi một số nhà khoa học người Nga thông báo tác dụng của mangiferin đối với vi rút Herpes thì hợp chất này mới bắt đầu được chú ý khai thác. Hiện nay, mangiferin chủ yếu được phân lập từ lá xoài.(1)

Cấu trúc

Mangiferin được chiết xuất từ cây Hedurasum alpinum L và Hedurasum flavercens họ Cánh Bướm Fabaceae hoặc từ lá Xoài (Mangiferin indica) và hiện nay thì hợp chất này được phát hiện trong lá cây dó bầu.

• Danh pháp IUPAC: (1S)-1,5-Anhydro-1-(1,3,6,7-tetrahydroxy-9-oxo-9H-xanthen-2-yl)-D-glucitol.
• Tên khoa học: 2-C-β-glucopyranozido-1,3,6,7-tetrahydroxyxanthon.
• Công thức phân tử: C19H18O11 (hình 1)
• Khối lượng phân tử: 422.34 g/mol

Tính chất

• Tinh thể hình kim, phiến hay vảy mỏng, màu vàng ánh lục, không mùi hay mùi nhẹ, vị hơi đắng, cay.
• Ít tan trong nước, tan trong metanol, etanol và aceton nóng, dễ tan hơn trong hỗn hợp các dung môi trên với nước.
• Điểm nóng chảy: 269-270 độ C.

Hoạt tính sinh học và ứng dụng

Mangiferin có tên gọi khác là alpizarine. Đây là một hợp chất polyphenol thuộc nhóm xanthan-C-glycoside thiên nhiên, chú yếu phân bố ở các thực vật bậc cao, có nhiều hoạt tính sinh học thú vị như hoạt tính kháng vi rút HIV và tăng cường khả năng miễn dịch (1), kháng vi rút Herpes (2,3), hoạt tính chống tiểu đường (4,5) và hoạt tính chống ung thư (6,7). Ở Việt Nam, mangiferin đã được nghiên cứu ở dạng bào chế thuốc nhỏ mắt hỗn dịch chứa mangiferin 2% để điều trị bệnh về mắt do vi rút Herpes simplex gây ra (8). 

Mangiferin là hợp chất xanthone có hoạt tính sinh học quý như khả năng kháng khuẩn, chống oxy hóa, tác dụng ức chế loại II 5 α - reductase trong ống nghiệm, gastroprotective và hiệu ứng trị đái tháo đường trong các loài gặm nhấm. Vì vậy, từ tháng 1/2014 đến tháng 12/2015, nhóm nghiên cứu tại Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam do Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Thanh làm chủ nhiệm đề tài, đã thực hiện: “Nghiên cứu phân lập hoạt chất mangiferin từ lá cây dó bầu Aquilaria crassna Pierre và bào chế sản phẩm ứng dụng trong sản xuất thực phẩm chức năng”.

Sau quá trình thực hiện nghiên cứu, đề tài đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Điển hình như: Bào chế thử nghiệm 1 kg sản phẩm thực phẩm chức năng có công dụng chỉ định các dạng bệnh cấp tính và tái phát Herpes (sinh dục và ngoài sinh dục), eczema Caposi, thủy đậu, các bệnh ở miệng do vi rút gây ra.

Mangiferin - hoạt chất chống ung thư được tìm thấy trong cây dó bầu

Năm 2019, sau 2 năm nghiên cứu, nhóm các nhà khoa học của Phòng Thí nghiệm Nano thuộc Trung tâm Nghiên cứu Triển khai - Khu Công nghiệp cao TP.HCM (SHTP Labs) đã thành công trong việc chiết xuất chất mangiferin từ lá cây dó bầu. Ông Mai Ngọc Tuấn Anh, thành viên nhóm nghiên cứu của SHTP Labs, cho biết: Mangiferin là hợp chất hữu cơ chiếm hàm lượng 1-2% trong lá xoài hoặc lá cây dó bầu. Tính chất mangiferin trong lá dó bầu hoặc lá xoài có tác dụng kháng ung thư, kháng khuẩn, kháng vi rút. Đặc biệt là công dụng kháng oxy hóa hiệu quả. 

Cơ chế tác động của Mangiferin đối với sức khỏe con người

Mangiferin chứa hoạt chất Epigallocatechin gallate (EGCG) có tính chống oxy hóa mạnh nhất nhóm flavonoids. Chúng có tác dụng làm giảm các bệnh mạn tính có liên quan đến tình trạng mất cân bằng oxy hóa. Sự mất cân bằng trong việc hình thành các gốc tự do có oxy của cơ thể là nguyên nhân gây nên các bệnh như xơ vữa động mạch, cao huyết áp, tiểu đường, ung thư, lão hóa nhanh,… (Nghiên cứu y khoa của trường Đại học Tokushima - Nhật Bản kết luận).

Ngoài ra, mangiferin còn giúp ngăn chặn việc tăng cholesterol toàn phần và cholesterol xấu trong máu, thúc đẩy phân giải lipid,… Từ đó ngăn ngừa được nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như mỡ máu cao, xơ vữa động mạch…

Mangiferin được báo cáo làm tăng sự phân giải glucose và hạn chế sự hình thành glucose. Chúng hoạt động bằng cách tác động vào các enzyme trong cả hai quá trình thủy phân và tổng hợp. Từ đó, giảm đường huyết cao do dư thừa carbohydrate hoặc sản sinh glucose quá mức.

Mangiferin điều biến các quá trình sinh học liên quan đến chuyển hóa và rối loạn chuyển hóa

Địa chỉ mua trà trầm tự nhiên

Trầm Tuệ hiện nay đã có hệ thống cửa hàng ở hầu hết các tỉnh thành phố, các bạn có thể đến mua trực tiếp trà trầm viên trên website hoặc đặt mua trên các trang thương mại điện tử để tiết kiệm thời gian.
🛒 Shopee: https://shopee.vn/tram_tue_online
🛒 Lazada: https://www.lazada.vn/shop/tram-tue-online
Nếu có nhu cầu tìm hiểu về các sản phẩm khác từ Trầm hương các bạn hoan hỉ liên hệ ☎ Hotline: 0977 023 696 để được nhân viên tư vấn chi tiết.

Chú thích:

(1) Luận văn Thạc sĩ của Bùi Thị Hoa - Nghiên cứu chiết tách hoạt chất mangiferin từ lá dó bầu Aquilaria crassna pierre ứng dụng trong dược phẩm và thực phẩm chức năng - 28/9/2015
(2) S. Guha, S. Ghosal, U. Chattopadhyay, Antitumor, immunomodulatory and anti-HIV effect of mangiferin, a naturally occurring glucosylxanthone, Chemotherapy, 42(6) (1996) 443-451.
(3) M.S. Zheng, Z.Y.Lu, Antiviral effect of mangiferin and isomangiferin on herpes simplex virus, Chinese
Medical Journal, 10(1) (1989) 85-90.
(4) Y.X.M. Zhu, J.X. Song, Z.Z. Huang, Y.M. Wu, M.J.Yu, Antiviral activity of mangiferin against herpes simplex virus type 2 in vitro. Zhongguo Yaoli Xuebao, 14(5) (1993) 452-454.
(5) H. Ichiki, T. Miura, M. Kubo, E. Ishihara, Y. Komatsu, K. Tanigawa, M. Okada, New antidiabetic compounds, mangiferin and its glucoside, Biol. Pharm. Bull., 21(12) (1998) 1389-1390.
(6) T. Miura, H.Ichiki, I. Hashimoto, N. Iwamoto, M. Kato, M. Kubo, E. Ishihara, Y. Komatsu, M. Okada, T. Ishida, K. Tanigawa, Antidiabetic activity of a xanthone compound, mangiferin, Phytomedicine, 8(2) (2001) 85-87.
(7) T. Miura, H.Ichiki, I. Hashimoto, N. Iwamoto, M.Kato, M. Kubo, E. Ishihara, Y. Komatsu, M.Okada, T. Ishida, K. Tanigawa, Antidiabetic activity of a xanthone compound, mangiferin, Phytomedicine, 8(2) (2001) 85-87.
(8) P.B. Pal, K. Sinha, P.C.Sil, Mangiferin, a natural xanthone, protects murine liver in Pb(ii) induced hepatic damage and cell death via MAP Kinase, NFkB and mitochondria dependent pathways; PLoS One, 8 (2013) e56894.
(9) S. Agarwala, K. Mudholkar, R. Bhuwania, B.S. Satish Rao, Mangiferin, a dietary xanthone protects against mercury-induced toxicity in HepG2 cells, Environmental Toxicology, 27 (2012) 117–127.
(10) Trần Hữu Dũng, Nghiên cứu khả năng kích ứng của thuốc nhỏ mắt hỗn dịch mangiferin trên mắt thỏ, Tạp chí Dược học, 53 (2013) 44-49 

Bài viết có sử dụng tài liệu: Tạp chí Khoa học và Công nghệ 140 (2020) - Nghiên cứu phân lập hợp chất mangiferin từ lá cây xoài - Trường Đại học Bách khoa Hà Nội - Lê Huyền Tâm, Nguyễn Văn Thông, Đinh Thị Thu Hiền