Ngày vía Quán Thế Âm Bồ Tát thành đạo 19/06 âm lịch: 'Cho người thêm niềm vui, giúp người bớt khổ'

15/07/22

Trầm Tuệ

Ngày 19/06 âm lịch hằng năm là ngày vía Quán Thế Âm Bồ Tát thành đạo. Vào ngày này, một số chùa tổ chức lễ kỷ niệm để tỏ lòng tôn kính và ôn lại công hạnh của Ngài.

Quán Thế Âm Bồ Tát là ai?

Mỗi năm, Phật tử khắp nơi trên thế giới thường làm lễ vía Bồ Tát Quán Thế Âm vào các ngày 19/02, 19/06 và 19/09 âm lịch. Nhiều người gọi chung đây là những ngày vía Quán Thế Âm, chi tiết hơn, ngày 19/02 là vía Quán Thế Âm đản sanh (ngày sinh); ngày 19/06 là vía Quán Thế Âm thành đạo; ngày 19/09 là vía Quán Thế Âm xuất gia.

Chúng ta hay dùng từ ngày “vía”, vía ở đây là từ dùng để chỉ ngày kỷ niệm của các vị bề trên như Chư Thánh, Chư Thiên, Chư Bồ Tát và Chư Phật.

Theo các tài liệu Phật học, Quán Thế Âm là một vị Bồ Tát thường lắng nghe tiếng kêu cứu khổ của thế gian để đến đó giúp đỡ. Ngài là cổ Phật lâu năm nhưng vì hạnh nguyện nên hiện thân Bồ Tát gần gũi chúng sanh để cứu khổ ban vui. Chúng ta thờ Bồ Tát Quan Âm là học hạnh cứu khổ ban vui của Ngài.

ngày vía Bồ Tát Quán ThếÂm thành đạo

Tôn tượng Bồ Tát Quán Thế Âm đặt trong khuôn viên nhà hàng chay Trầm Tuệ Thuận Phúc

Chia sẻ trên báo Giác Ngộ, Thượng tọa Thích Viên Trí, Phó Trưởng ban Giáo dục Phật giáo T.Ư GHPGVN, Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo VN tại TP.HCM cũng cho biết, Quán Thế Âm là một vị Bồ Tát luôn hiện diện khắp nơi, trong nhiều hình dáng khác nhau để cứu khổ chúng sanh nếu họ một lòng cầu nguyện Ngài.

Trên bình diện triết lý, Quán Thế Âm là nhân cách hóa của đức hạnh từ bi. Do vậy, ai sống với hạnh nguyện “sáng cho người thêm niềm vui, chiều giúp người bớt khổ” có thể được xem là sứ giả, học trò của Bồ Tát Quán Thế Âm, hay chính là hiện thân của Đức Quán Thế Âm. Nói cho dễ hiểu, Bồ Tát Quán Thế Âm không nhất thiết ở trong rừng trúc, tay cầm cành dương và tịnh bình, mà ngay trong cuộc sống này, bạn gặp ai cho bạn sự lắng nghe, sự không sợ hãi, đó đều là một sự hóa hiện của Ngài.

Phật tử khắp nơi đã quá quen với hình ảnh Quán Thế Âm Bồ Tát là người phụ nữ đoan trang, xinh đẹp. Có nơi còn gọi Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát là Phật Bà Quán Âm. Thế nhưng, lại có ý kiến cho rằng Quán Thế Âm Bồ Tát là nam chứ không phải nữ.

Vậy thực hư chuyện giới tính của Quán Thế Âm Bồ Tát là thế nào và vì sao lại có những tranh luận dị thường như vậy?

Dựa vào lịch sử tôn giáo, và dân gian dật sử, hoặc Linh ứng truyện ký và lịch sử của Trung Quốc từ sau nhà Châu vua Chiêu Vương tới cận đại và tới Việt Nam từ đầu Thế kỷ thứ III tới nay, thì đứcQuán Thế Âm Bồ Tát là đã từng hiện hóa vào những thế gia và cả bần gia để ứng cơ hóa độ chúng sinh. Nhờ sự tướng của thế đạo để chỉ hướng dân gian quay về chính đạo và loại bỏ cái xấu ra khỏi cơ thể. Giống Quán Âm Diệu Thiện về đời vua Vương Trang. Quán Âm cầm giỏ cá thời vua Tôn Huyền nhà Đường, Quán Âm Thị kính thời nhà Minh, Quán Âm linh thiêng thời nhà Nguyễn,… Như vậy, không nhất thiết Ngài chỉ thị hiện nữ thân mà là vô số thân. Nhưng do niềm tịnh tín của các dân tộc vùng Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng thì hình ảnh người Mẹ hiền, thương chúng sinh như con đỏ, thường che chở, gia hộ và tưới mát những tâm hồn khổ đau của Ngài, rất được quần chúng nhân dân ngưỡng mộ và tôn thờ. Vì vậy, tượng Ngài được thờ phụng khắp nơi đa phần là thân nữ. Tuy nhiên, một vài ngôi chùa ở miền Bắc Việt Nam và Trung Quốc, tôn tượng của Ngài được thờ phụng là thân nam.

phật tử đảnh lễ Bồ Tát Quán Thế Âm

Quán Thế Âm là một vị Bồ Tát luôn hiện diện khắp nơi, trong nhiều hình dáng khác nhau để cứu khổ chúng sanh nếu họ một lòng cầu nguyện Ngài (Nguồn: Cao An Biên)

Với tư duy thực tế của người Trung Hoa, một vị Bồ Tát với hạnh nguyện từ bi thì sẽ hợp lý với hình ảnh nữ giới (mẹ hiền) hơn là nam. Bên cạnh đó, tinh thần Trung Quốc hóa mọi nguồn văn hóa du nhập cũng là khuynh hướng chính của tiến trình này. Hơn 1.000 năm dưới ách thống trị của phương Bắc nên nền triết học, văn hóa, nghệ thuật, giáo dục, tôn giáo,… của Việt Nam bị ảnh hưởng khá nhiều. Phật giáo Việt Nam cũng không ngoại lệ. Có lẽ đây là một trong những lý do Bồ Tát Quán Thế Âm xuất hiện trong hình bóng người nữ và được gọi là “mẹ hiền”.

Hạnh nguyện của Quán Thế Âm Bồ Tát

Cũng theo Thượng tọa Thích Viên Trí, “vía Ngài” cũng là lúc mỗi người nuôi dưỡng lòng từ bi, hướng đến điều thiện bỏ việc ác, tránh sát sanh, tà dâm, rượu chè, cờ bạc, phát tâm ăn chay niệm Phật để tâm thanh tịnh nhằm mong được Ngài cứu khổ.

Do vậy, các ngày vía của Bồ Tát Quán Thế Âm không chỉ để thực hành nghi lễ Phật giáo mà còn là phương tiện hoằng pháp truyền tải thông điệp “từ bi hỷ xả” đến với mọi người.

“Mục đích xuất hiện giữa đời của Bồ Tát là vì lợi ích và hạnh phúc của số đông. Trước muôn vàn khổ đau cần lắng nghe, thấu hiểu và cứu giúp của chúng sanh, Bồ Tát thường hóa hiện nhiều hình tướng để phù hợp với vô số căn tánh, hạnh nghiệp của chúng sanh qua những vùng miền văn hóa khác nhau”, Thượng tọa Thích Viên Trí phân tích.

ngày Bồ Tát thành đạo nên làm gì 19/06 âm lịch

Tượng Bồ Tát ở ngôi chùa cổ bậc nhất miền Trung (Nguồn: Trương Quang Nam)

Trong Phật pháp tại thế gian, Hòa thượng Thích Thanh Từ cũng viết: Hạnh đại từ bi của Ngài là lúc nào cũng an ủi, nhắc nhở, khuyên lơn, đem lại nguồn an vui cho tất cả chúng sanh. Ở đâu có tiếng than, có nỗi khổ, Ngài đều đến để cứu vớt. Vì vậy Ngài tượng trưng cho tâm hạnh từ bi. Hạnh từ bi thì gần với tình thương của người mẹ, nên người ta tạc tượng Ngài là nữ. Đó là hình ảnh biểu trưng cho hạnh từ bi, chứ không phải Ngài thật là người nữ.

Phật tử Việt Nam có đặc tính muốn đem tình thương của mình giúp đỡ mọi người một cách bền bỉ lâu dài, mới thờ Bồ Tát Quán Thế Âm với hình tượng như thế. Cho nên tinh thần từ bi và nhẫn nhục là tinh thần rất thiết yếu trong cuộc sống hiện tại.

“Người Việt Nam thờ Đức Phật hoặc các vị Bồ Tát lộ thiên đều nhớ ý nghĩa ấy thì rất hay, Phật pháp sáng sủa biết bao nhiêu. Một chùa thờ Đức Quan Âm, nhiều chùa thờ Đức Quan Âm, để nói lên tinh thần người Phật tử Việt Nam khao khát thực hiện lòng từ bi và đức nhẫn nhục. Đó là mục tiêu trọng yếu của tinh thần Phật giáo Việt Nam”, Hòa thượng Thích Thanh Từ chia sẻ.

Nguồn: Báo Thanh Niên

Tham khảo:

TRẦM TUỆ: LAN TỎA NIỀM TIN - SẺ CHIA CHÂN THẬT

Thương Hiệu Bán Trầm Hương Đốt Vi Sinh Uy Tín Việt Nam